18 grudnia 2020, 18:34
Nośnik informacji genetycznej w każdej komórce, która posiada jądro komórkowe to kwas dezoksrybonukleinowy (DNA). Składa się on z nukleotydów (dezoksyryboza, zasada azotowa, reszta kwasu fosforowego). Jedna z czterech zasad: adenina, tymina, cytozyna, guanina, wchodzi w skład każdego nukleotydu.
DNA jest liniowym, nierozgałęzionym biopolimerem, którego monomerami są deoksyrybonukleotydy[1]. Ich cząsteczki zbudowane są z pięciowęglowego cukru deoksyrybozy, którego grupa hydroksylowa znajdująca się przy ostatnim atomie węgla (5′) jest zestryfikowana resztą fosforanową, a pierwszy atom węgla (1′) połączony jest wiązaniem N-glikozydowym z jedną z czterech zasad azotowych, dwóch purynowych – adeniną (Ade lub A) i guaniną (Gua lub G) – oraz dwóch pirymidynowych: cytozyną (Cyt lub C) i tyminą (Thy lub T).
Rodzaj DNA | B-DNA | A-DNA | Z-DNA |
---|---|---|---|
liczba par zasad przypadająca na skręt helisy |
10,4 (ok. 10,2 dla tzw. wysp CpG) | 11 | 12 |
kąt skręcania między sąsiednimi parami zasad (w stopniach) |
+34,6 | +39,0 | −30,0 |
skok helisy (nm) | 3,54 | 2,53 | 4,56 |
kierunek skręcania | prawoskrętna | prawoskrętna | lewoskrętna |
średnica helisy (nm) | 2,37 | 2,55 | 1,84 |
Fragment struktury |
Replikacja DNA − proces, w którym podwójna nić DNA (podwójna helisa) ulega skopiowaniu (proces samoodtwarzania się DNA)
Replikacja jest semikonserwatywna (półzachowawcza): w każdej z dwóch uzyskanych podwójnych nici DNA będzie jedna nić macierzysta i jedna nowa. Nie licząc niewielkiego prawdopodobieństwa (mniej więcej jeden błąd na 109 nukleotydów; dla porównania błąd transkrypcji wynosi 1 na 104) wystąpienia błędu, obie cząsteczki DNA będą identyczne. Proces ten zachodzi podczas interfazy (w fazie S).